آیین هاى مقدس از قرن هفدهم، ارتدوکس ها عموما هفت آیین مقدس، و در واقع، همان آیین هاى مقدس آیین کاتولیک را پذیرفتند.
1- آیین غسل تعمید آیین غسل تعمید، که بخشش گناهان و اجازه ورود به کلیسا را به فرد تازه مسیحى اعطا مى کند، به طور معمول در کودکى انجام مى شود. این کار با فرورفتن در آب صورت مى گیرد، مگر در موارد اضطرار و بیمارى که پاشیدن آب بر روى پیشانى کافى است. آیین تدهین مقدس معادل آیین تأیید در کلیساى غرب است. در تدهین مقدس، بر پیشانى و سایر اعضاى بدن روغن مالیده مى شود و همراه با آن این کلمات گفته مى شود: «نشان عطیه روح القدس».
2- آیین تدهین مقدس آیین تدهین مقدس معمولا بلافاصله پس از تعمید و احتمالا به دست کشیش انجام مى شود، اما روغنى که کشیش به کار مى برد، توسط یک سراسقف یا رهبر کلیسایى مستقل متبرک شده است. مسیحیان تعمیدى کلیساهاى دیگر عموما از طریق آیین تدهین مقدس به کلیساى ارتدوکس پذیرفته مى شوند.
3- آیین عشاى ربانى کودکان در اولین فرصت پس از تعمید و تدهین مقدس، آیین عشاى ربانى را دریافت مى کنند، و پس از آن به طور منظم با این آیین ارتباط دارند. عشاى ربانى، شامل نان و شراب، با قاشق به مردم عادى داده مى شود. در گذشته مردم عادى تمایل داشتند که عشاى ربانى را دیر به دیر، فقط سه یا چهار بار در سال دریافت کنند، آن هم پس از آماده شدن دقیق از طریق دعا، روزه دارى، و احتمالا آیین اعتراف. اما در قرن بیستم، (تناول) عشاى ربانى در بسیارى از کشیش نشین ها، اعم از یونانى، روسى و رومانیایى، زیادتر برگزار مى شود. آیین قربانى مقدس یا آیین عشاى ربانى، مراسم عبادى اصلى در روز یکشنبه است، اما به جز برخى کلیساهاى جامع و صومعه ها، این مراسم به طور معمول هر روزه برگزار نمى شود. مراسم عبادت حدود یک ساعت و ربع (و اغلب بیشتر) به طول مى کشد و همراه با استعمال عود و تشریفات کامل، پیوسته سرود مذهبى خوانده مى شود. همراه هیچ یک از مراسم عبادت ارتدوکس ها، به طور سنتى از ابزار موسیقى به هنگام برگزارى آیین عشاى ربانى استفاده نمى شود (اما در غرب به ویژه کشیش نشین هاى یونانى برخى اوقات از ارگ استفاده مى شود). مراسم عادى عشاى ربانى، آیین عشاى قدیس یوحناى زرین دهان است. آیین عشاى قدیس بازیل تا حدى طولانى تر و ده بار در سال عمدتا در ایام روزه برگزار مى شود، در حالى که آیین عشاى هدایاى پیش تقدیس یافته در ایام روزه براى روزهاى هفته و به ویژه چهارشنبه و جمعه مقرر شده است. آیین عشاى قدیس یعقوب در برخى مکان ها در روز عید وى، 23 اکتبر، برگزار مى شود. در میان ارتدوکس هاى مهاجر، تعدادى از کشیش نشین ها از رسوم مذهبى غربى پیروى مى کنند. اعتقاد بر این است که در تقدیس عشاى ربانى، نان و شراب واقعا به بدن و خون مسیح تبدیل مى شود. از قرن هفدهم، برخى نویسندگان ارتدوکس اصطلاح «استحاله جوهرى» را از کلیساى کاتولیک رم اقتباس کرده اند، اما بسیارى عمدا از آن احتراز مى کنند. تصور مى شود که وجود ناپیدا در نان و شراب مراسم عشاى ربانى واقعى و دائمى است. این آیین به منظور اعطاى تناول القربان به بیماران حفظ مى شود، اما پى درپى برگزار نمى شود یا در خارج از مراسم واقعى آیین عشاى ربانى براى طلب خیر برگزار نمى شود. ارتدوکس ها مراسمى همانند دعاى خیر کلیساى کاتولیک رم ندارند. آیین عشاى ربانى در چارچوب قربانى، به عنوان «قربانى اسرارآمیز» یا «قربانى بدون خون ریزى» درک مى شود. این مراسم صرفا مراسم بزرگداشت فداکارى مسیح بر روى صلیب نیست، در عین حال تقدیم قربانى جدید یا تکرار قربانى بر روى تپه جلجتا نیست، زیرا مسیح یک بار و براى همیشه درگذشت. این مراسم بدان معنا قربانى است که از طریق تقدیس عشاى ربانى، خود ـ فداسازى نجات بخش و بى نظیر مسیح «باز نمود» مى یابد و زنده مى شود. در هر مراسم عشاى ربانى، این خود مسیح است که برگزارکننده واقعى است یعنى در یک زمان هم کشیش است و هم قربانى: «تو همانى که قربانى مى کند و قربانى مى شود» (آیین عشاى قدیس یوحناى زرین دهان).
4- آیین اعتراف در سنت یونانى، آیین اعتراف، که موجب بخشش گناهان و آمرزش مى شود، اختیارى و دلبخواه است و تصمیم گیرى در باره تعداد دفعات شرکت در آیین اعتراف به وجدان شخص واگذار مى شود. در کلیساهاى ارتدوکس اسلاوى در گذشته، شرکت در آیین اعتراف پیش از هر مراسم عشاى ربانى رسم بود، اما این رسم اینک در بسیارى از نقاط سست شده است.
5- آیین تدهین بیماران
آیین تدهین بیماران (به زبان یونانى، euchelation، «تدهین همراه دعا») هرگز محدود به افراد محتضر نبوده است بلکه به هر کس که خواهانش باشد، اعطا مى شود. گمان مى شود که این آیین رابطه تنگاتنگى با آیین اعتراف دارد. هر دو آیین، بهبودى مى دهند، و تدهین بیماران، همچون آیین اعتراف، مایه بخشش گناهان مى شود. هر فرد انسان آمیزه اى از بدن و روح است، و بدین دلیل بیمارى هاى هر دو بعد با هم بهبود مى یابند.
6- آیین مقام کشیشى در آیین مقام کشیشى یا مناصب مقدس، مردان به کشیشى منصوب مى شوند تا با خدمات کشیشى خاصى به کلیسا خدمت کنند. این آیین در دو سطح اجرا مى شود: هم اکنون درکلیساى ارتدوکس دو «منصب فرعى» رایج، یعنى قارى و کمک شماس، و سه «منصب اصلى» یعنى شماس [= دستیار کشیش]، کشیش و اسقف وجود دارد. مقام شماسى اغلب شغلى مادام العمر است، نه فقط مرحله اى در مسیر کشیش شدن. منصب خادمه کلیسا که زنان روزگارى به آن منصوب مى شدند، مدت هاست که در کلیساى ارتدوکس منسوخ شده، اما امروزه بسیارى مایل به احیاى آن هستند. با این حال، تقریبا همه ارتدوکس ها مخالف انتصاب زنان به مقام کشیشى اند. مردان متأهل مى توانند شماس و کشیش شوند، اما ازدواج پس از انتصاب به منصب شماسى روانیست. اسقف ها لازم است عهد و سوگند رهبانى را رعایت کنند.
|