جن (بفتح اول ) مصدر و به معناى پوشاندن و تاریک شدن است . در لغت آمده : (( جنه جنا: ستره - جن علیه اللیل : اظلم علیه )) . (جن ) (بکسر اول ) خلاف (انس )، موجودى است مکلف ، باشعور، نادیده و مورد خطاب خداوند. و پروردگار عالم در حق انس ‍ و جن مى فرماید: (( (سنفرغ لکم ایها الثقلان )(217) که هر دو به علت مکلف و مورد خطاب بودن ، ثقلان ؛ یعنى دو موجود باارزش ‍ زمین نامیده شده اند . باید به وجود (جن ) معتقد باشیم ؛ زیرا قرآن مجید و روایات قطعیه از آن خبر داده است . انکار وجود جن ، کفر است . چنانکه انکار وجود ملائکه ، کفر است . جن ، موجود غیر مادى و شاید نیمه مادى است . و در هر حال از جنس ما نیست ولى بنا به صراحت آیات قرآن ، در اکثر احوال ، همطراز و هم عرض انسان است . اینک این قسمت را از قرآن کریم بررسى مى کنیم.

1- جن و انس ، هر دو موجود پرارزش (ثقلان ) روى زمین مى باشند. تاءمل در آیات سوره (الرحمن ) این مطلب را روشنتر مى کند که خداوند متعال در آن سوره ، 31 بار، خطاب به انس و جن نموده و مى فرماید: (فباى الاء ربکما تکذبان ؛ یعنى اى انس و جن ! کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را تکذیب مى کنید). و از همان سوره مبارکه آشکار مى شود که نعمتها، دنیا و آخرت براى هر دوى آنها مى باشد و یک سوره در قرآن مجید به نام (سوره جن ) است که مطالب زیادى در آن راجع به جن آمده است .

2- جن از آتش (شاید انرژى ) آفریده شده است . چنانکه انسان از خاک مى باشد: (( و لقد خلقنا الانسان من صلصال من حماء مسنون و الجان خلقناه من قبل من نار السموم )) (218) یعنى(و همانا ما انسان را از گل و لاى ساخورده تغییر یافته ، بیافریدیم و طایفه دیوان را پیشتر، از آتش گدازنده خلق کردیم ) و نیز مى فرماید: (( خلق الانسان من صلصال کالفخار و خلق الجان من مارج من نار)) (219) در قاموس قرآن گفته ایم که (جان ) و (جن ) هر دو یکى مى باشند.

3- جن مانند انسان مکلف به اعمال است : (( (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون ))) (220).

4- براى جن و انس از جنس خودشان پیامبرانى مبعوث شده اند، چنانکه در روز قیامت ؛ خداوند به انس و جن در مقام ملامت خواهد گفت : (( یا معشر الجن و الانس الم یاءتکم رسل منکم یقصون علیکم ایاتى و ینذرونکم لقاء یومکم هذا...)) (221) یعنى : (این گروه جن و انس ! آیا براى هدایت شما از جنس خودتان رسولانى نیامدند که آیات مرا براى شما بخوانند و شما را از مواجه شدن با این روز سخت بترسانند...) و در آیات 29 - 32 از سوره احقاف : (( (و اذ صرفنا الیک نفرا من الجن یستمعون القرآن ...) )) معلوم مى شود که به عمل به قرآن و اسلام نیز مکلف بوده اند. روایات اهل بیت - علیه السلام - نیز شاهد این مطلب مى باشند که بعدا خواهد آمد.

5- جن و انس هر دو نیکوکار و گناهکار دارند و گناهکارانشان اهل دوزخ مى باشند چنانچه خداوند مى فرماید: (( و لقد ذراءنا لجهنم کثیرا من الجن و الانس لهم قلوب لایفقهون بها... اولئک هم الغافلون )) (222) و نظیر آیات فوق است ، آیات شریفه : (( لاملئن جهنم من الجنة و الناس اجمعین )) (223) و (ولکن حق القول منى لاملئن جهنم من الجنة و الناس ‍ اجمعین ) )) (224)و خداوند در سوره جن از قول خود آنها نقل فرموده که گفته اند: (( و انا لما سمعنا الهدى امنا به فمن یومن بربه فلایخاف بخسا و لارهقا و انا منا المسلمون و منا القاسطون فمن اسلم فاولئک تحروا رشدا و اما القاسطون فکانوا لجهنم حطبا )) (225) یعنى : (و ما چون آیان قرآن را گوش فرا دادیم ، برخى هدایت یافته ایمان آوردیم . و هر کس به خداى خود ایمان آورد، دیگر از نقصان خیر و ثواب و از احاطه رنج و عذاب ، بر خود هیچ نترسد. و از ما جنیان هم (چون آدمیان ) بعضى مسلمان (و بى آزار) و برخى کافر و ستمکارند و آنانکه اسلام آوردند، براستى به راه رشد و ثواب ، شتافتند. و اما ستمکاران هیزم بر آتش گردیدند).

6- جنیان مانند انسانها مى میرند و از بین مى روند. و گروهى جاى گروهى را مى گیرند. چنانکه خداوند مى فرماید: (( حق علیهم القول فى امم قد خلت من قبلهم من الجن و الانس انهم کانوا خاسرین )) (226) یعنى : (و آنچه از عقب دارند (از نعمت و لذت ابدى آخرت ) فراموش و غافلشان کنند و وعده الهى بر آنها حتم و لازم گردید. و چون امتانى از جن و انس که در گذشتند، سخت زبون و زیانکار شدند). کلمه (قد خلت ) مبین آن است که امتهایى از جن مانند امتهاى انس ، از بین رفته اند. نظیر این آیه است آیه شریفه (( اولئک حق علیهم القول فى امم قد خلت من قبلهم من الجن و الانس )) (227) و در سوره اعراف مى فرماید: (( قال ادخلوا فى امم قد خلت من قبلکم من الجن و الانس فى النار)) (228)و در آیه هجده از همان سوره خطاب به انس و جن مى فرماید: (( لاملئن جهنم منکم اجمعین )) .